Δεν φιλοδοξώ να είμαι διαχειριστής πρωθυπουργός. Θα κάνουμε μεγάλες αλλαγές. Η αυτοδυναμία είναι μονόδρομος. Θα είναι μια κυβέρνηση της νέας Νέας Δημοκρατίας.
Η συνάντηση έγινε στο Μαξίμου, λίγες ώρες προτού ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραδώσει στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. στη συζήτησή του με την «Κ» ερμηνεύει το εκλογικό αποτέλεσμα, περιγράφει την κυβέρνηση που σκοπεύει να σχηματίσει μετά τις εκλογές και αναλύει τις μεταρρυθμιστικές του προτεραιότητες. Ταυτόχρονα, στέλνει μήνυμα στα στελέχη του κατά του εκλογικού εφησυχασμού, αλλά και της αλαζονείας.
– Κύριε πρόεδρε, συγχαρητήρια για την εκλογική σας νίκη. Κατ’ αρχάς θα ρωτήσω αν εκπλαγήκατε.
– Κύριε Παπαχελά, σας ευχαριστώ. Ημουν σίγουρος ότι θα είχαμε ένα πολύ καλό εκλογικό αποτέλεσμα. Πίστευα ότι θα μπορούσαμε να φθάσουμε στα ποσοστά του 2019. Σίγουρα, πάντως, ήταν και για μένα μία ευχάριστη έκπληξη το γεγονός ότι καταφέραμε να ξεπεράσουμε τα ποσοστά μας, αλλά και ότι αυξήσαμε τον απόλυτο αριθμό των ψήφων μας. Ομως, δεν μπορούσα σε καμία περίπτωση να προβλέψω την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την έκταση. Είναι μοναδικό φαινόμενο, μετά το 1974, το πρώτο κόμμα να έχει υπερδιπλάσιο αριθμό ψήφων από το δεύτερο. Πιστεύω, λοιπόν, ότι μέσα και από αυτό το αποτέλεσμα αναδείχθηκε μια σημαντική πρόοδος της ελληνικής κοινωνίας ως προς τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται το ύψιστο δημοκρατικό δικαίωμα της συμμετοχής στην κάλπη.
Μια επιβράβευση, όχι μόνον του έργου μας, αλλά, πιστεύω, και του ορθού πολιτικού λόγου. Μια άλλη αντίληψη για την πολιτική, η οποία ανάγει την ειλικρίνεια και την εμπιστοσύνη σε κυρίαρχες αξίες. Αλλά και μια κάθετη, θα έλεγα, απόρριψη της τοξικότητας, της χυδαιότητας, της ύβρεως – της πολιτικής συμπεριφοράς, δηλαδή, του ΣΥΡΙΖΑ.
– Ενα πράγμα που ακούω γύρω μου είναι ότι «πήρε 40%, γιατί να τον ξαναψηφίσουμε και να του δώσουμε “carte blanche”;». Μήπως υπάρχει εκεί ένα πρόβλημα απόλυτης, ανεξέλεγκτης κυριαρχίας και ειδικά επειδή δεν θα υπάρχει μια αντιπολίτευση ισχυρή απέναντι, από ό,τι φαίνεται;
– Εγώ από την πρώτη στιγμή ζήτησα αυτοδυναμία. Και αν οι πολίτες επιθυμούν μια ισχυρή και αυτοδύναμη κυβέρνηση οφείλουν να γνωρίζουν ότι θα πρέπει να επαναβεβαιώσουν την ψήφο τους. Δεν τους ζητώ να κάνουν κάτι διαφορετικό από αυτό το οποίο έκαναν στην πρώτη κάλπη. Και, βέβαια, θα πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του την αριθμητική του νέου εκλογικού νόμου. Αν έχουμε, πράγμα πιθανό, περισσότερα κόμματα στη Βουλή, τότε αυξάνεται ο πήχυς της αυτοδυναμίας. Και κατά συνέπεια, τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η κάλπη είναι και πάλι άδεια. Το αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου είναι μια πολύ καλή ένδειξη για το πώς θα ξαναψηφίσουν οι πολίτες. Ομως, πρέπει να πάμε να ξαναψηφίσουμε. Τότε κληθήκαμε να νικήσουμε. Τώρα καλούμαστε να κυβερνήσουμε. Αν, συνεπώς, οι πολίτες επιθυμούν να επιστρέψω στο Μέγαρο Μαξίμου, αν αυτή είναι η επιλογή τους, τότε θα πρέπει να ξαναέρθουν να με ξαναψηφίσουν.
Έρχομαι, τώρα, στο ερώτημά σας αν μια απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι διαβατήριο για να μπορώ να κάνω ό,τι θέλω. Θα σας έλεγα το ανάποδο: όσο πιο ισχυρή είναι η εντολή, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη εγώ ο ίδιος να είμαι προσγειωμένος, σεμνός, να τιμήσω την εμπιστοσύνη των πολιτών. Να αποφύγω και λάθη τα οποία μπορεί να έγιναν στην πρώτη περίοδο. Αλλωστε, αυτοδύναμη κυβέρνηση δεν σημαίνει ασύδοτη, αλλά αποτελεσματική κυβέρνηση. Και, βέβαια, και στο παρελθόν είχαμε πολύ ισχυρές κυβερνήσεις, δεν άκουσα να γίνεται η ίδια συζήτηση. Μόνο οι ισχυρές κυβερνήσεις μπορούν να κάνουν τις μεγάλες αλλαγές. Δεν έχω κρύψει τη φιλοδοξία μου, η δεύτερη τετραετία να είναι μια τετραετία πολύ μεγάλων αλλαγών. Οσο πιο ισχυρή νομιμοποίηση έχω για να κάνω τέτοιες αλλαγές, τόσο πιο εύκολο θα είναι να τις υλοποιήσω.
– Επειδή μιλάμε για μικρά νούμερα, υπάρχει μια περίπτωση –και σοβαρή θα έλεγα– να υπάρξει επτακομματική Βουλή και τα ποσοστά μπορούν να παίξουν 1%-1,5% πάνω-κάτω. Τι θα κάνετε σε περίπτωση που υπάρχει μία οριακή πλειοψηφία; Θα ξαναπάτε σε εκλογές; Θα μιλήσετε με τον κ. Ανδρουλάκη;
– Είναι, ακριβώς, ένα απειλητικό σενάριο που ανοίγει τον δρόμο σε νέες περιπέτειες. Σε ακυβερνησία ή σε παραλυτικούς συμβιβασμούς, ακόμη και σε τρίτες εκλογές. Κάτι που οι Ελληνίδες και οι Ελληνες πρέπει να αποκρούσουν με την ψήφο τους.
Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω αυτή τη στιγμή, λαμβάνοντας υπόψη και την τοποθέτηση του κ. Ανδρουλάκη μετά τις εκλογές, είναι ότι δεν υπάρχει σήμερα άλλη πολιτική επιλογή στη χώρα παρά μόνον η αυτοδύναμη Ν.Δ. Δεν ήμουν εγώ αυτός ο οποίος έκοψα τις γέφυρες με το ΠΑΣΟΚ ούτε στην προηγούμενη προεκλογική περίοδο. Ο κ. Ανδρουλάκης είχε μια πολύ συνεπή στρατηγική να στρέψει το ΠΑΣΟΚ πολύ περισσότερο προς τα αριστερά και σίγουρα να μην επιθυμεί καμία επικοινωνία με εμένα προσωπικά. Κατά συνέπεια, εγώ δεν βλέπω άλλη επιλογή σήμερα για τη χώρα, παρά μόνον αυτοδυναμία και προφανώς είναι καλύτερο η αυτοδυναμία αυτή να μην είναι οριακή, αλλά να είναι πιο διευρυμένη. Είχα 158 βουλευτές στην προηγούμενη εκλογή, νομίζω ότι υπηρέτησα την ατζέντα από μία τέτοια πλειοψηφία με μεγάλη άνεση, χωρίς να αισθάνομαι ότι είμαι δέσμιος εξαρτήσεων, αλλά και χωρίς να «καβαλήσω το καλάμι», πράγμα το οποίο δεν θα επιτρέψω πρώτα απ’ όλα στον εαυτό μου. Και σίγουρα δεν πρόκειται να το επιτρέψω ούτε στα στελέχη μου και στους αυριανούς υπουργούς.
– Απλώς για να το καταλάβω, εάν γίνει κάποια στραβή και δεν βγει αυτοδυναμία και είναι στους 150 ή κάτι τέτοιο, τι θα κάνετε;
– Δεν θέλω να μπω σε αυτή τη συζήτηση γιατί δεν το έκανα ούτε στις προηγούμενες εκλογές και δεν θα το κάνω και τώρα. Αλλά είναι σαφές ότι η αυτοδυναμία είναι μονόδρομος και είναι μονόδρομος, όχι γιατί το λέω εγώ, αλλά γιατί το λένε όλοι οι άλλοι. Aυτό το οποίο αποκλείω κατηγορηματικά –και το επαναλαμβάνω και σε εσάς– είναι οποιαδήποτε συνεργασία με κόμματα ή κομματίδια εκ δεξιών της Ν.Δ. Δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση να συμβεί αυτό. Συνεπώς, αυτοδυναμία της Ν.Δ. θα σημάνει παντοδυναμία της χώρας.
– Η κάλπη έβγαλε και κάποιες εκπλήξεις σε επίπεδο προσώπων. Eίδαμε, δηλαδή, κάποια νέα πρόσωπα να βγαίνουν πάνω από παραδοσιακά στελέχη της Ν.Δ. Βγαίνει κάποιο συμπέρασμα από όλο αυτό; Από αυτές τις προτιμήσεις των ψηφοφόρων δηλαδή;
– Νομίζω ότι οι πολίτες και στις επιλογές των προσώπων επιβράβευσαν νεότερα πρόσωπα. Πάντα υπάρχει ένα αίτημα για ανανέωση, το οποίο και εγώ πρεσβεύω, γιατί θεωρώ ότι είναι απαραίτητο για οποιονδήποτε κομματικό οργανισμό. Νομίζω ότι επιβραβεύθηκαν και σε επίπεδο προσώπων η μετριοπάθεια και ο πολιτικός λόγος, ο οποίος έδινε έμφαση στο αποτέλεσμα και όχι στις εντυπώσεις. Χαίρομαι γιατί έχει ήδη ανανεωθεί σημαντικά η κοινοβουλευτική μας ομάδα, πράγμα το οποίο δεν είναι συνηθισμένο, ξέρετε, για κόμματα εξουσίας. Aλλά τώρα θέλω να τονίσω ότι η δύσκολη μάχη είναι μπροστά μας.
Καταλαβαίνω απόλυτα την κούραση των υποψηφίων, οι οποίοι αγωνίστηκαν για τον σταυρό, αλλά δεν θα τους ζητήσω απλά, θα απαιτήσω την ίδια προσήλωση στην εκλογική μάχη τώρα που δίνουμε τον αγώνα για το κοινό καλό, που δεν είναι άλλο από την καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας, με ισχυρή αυτοδυναμία στις εκλογές που έρχονται. Δηλαδή, αν πιστεύουν κάποιοι ότι τώρα μπορούν να πάνε να ξεκουραστούν, επειδή εξελέγησαν βουλευτές, πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτό δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό από μένα και είναι κάτι που θα το αξιολογήσω πάρα πολύ σοβαρά την επόμενη μέρα.
– Τι κυβέρνηση θα είναι αυτή; Θα είναι μια κυβέρνηση Μητσοτάκη, μια κυβέρνηση της Ν.Δ.; Υπάρχουν κάποιοι, παλαιάς σχολής Νεοδημοκράτες, που λένε ότι θα είναι μια κυβέρνηση Ποταμιού. Εσείς, τι απαντάτε σ’ αυτό;
– Θα είναι η κυβέρνηση της νέας Νέας Δημοκρατίας. Δηλαδή, της Νέας Δημοκρατίας όπως έχει ήδη διαμορφωθεί. Μια κυβέρνηση συμπεριληπτική, που δίνει έμφαση στην αξιοκρατία και την ικανότητα των στελεχών, που θα είναι σε θέση να φέρουν εις πέρας την αποστολή που θα τους αναθέσω. Θέλω να είμαι σίγουρος ότι τα στελέχη στα οποία θα αναθέσω αποστολές θα είναι σε θέση να τις υλοποιήσουν. Θα σας έλεγα ότι είμαι πιο αποδεσμευμένος από ό,τι στο παρελθόν από τις κλασικές ισορροπίες, που ενδεχομένως ένας αρχηγός να πρέπει να κρατά. Θα είναι μια κυβέρνηση σκληρής δουλειάς. Με περισσότερες γυναίκες, με πολύ rotation –για να χρησιμοποιήσω έναν μπασκετικό όρο–, δηλαδή με πολλές αλλαγές σε σχέση με την απερχόμενη κυβέρνηση της Ν.Δ.
– Ξέρετε ότι ιστορικά οι δεύτερες τετραετίες δεν είναι απαραίτητα οι πιο επιτυχημένες. Είχαμε, για παράδειγμα, μια δεύτερη τετραετία Σημίτη, δεύτερη τετραετία Καραμανλή. Εχετε μάθει κάτι εσείς από αυτές τις εμπειρίες;
– Βεβαίως, κι επειδή όπως κι εσείς, έτσι κι εγώ, μου αρέσει να μελετώ την Ιστορία, θέλω ακριβώς να αποφύγω την «κατάρα της δεύτερης τετραετίας» ως μία τετραετία ήσσονος προσπαθείας και συμβιβασμού με το εκλογικό αποτέλεσμα. Μακριά από μένα οποιαδήποτε τέτοια λογική. Πρώτον, σε προσωπικό επίπεδο έχω πολλή ενέργεια και πολλή διάθεση να κάνω ακόμη περισσότερα από αυτά που έκανα την πρώτη τετραετία. Είμαι πολύ πιο έμπειρος. Παρότι θεωρούσα ότι ήμουν καλά προετοιμασμένος όταν ανέλαβα την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας το 2019, έμαθα πάρα πολλά στη διάρκεια αυτής της τετραετίας. Διδάχθηκα κι εγώ από τα λάθη μου. Γνωρίζω πολύ καλύτερα πώς να κρατάω την κυβερνητική μηχανή καλοκουρδισμένη. Ενα πράγμα δεν νομίζω ότι θα αλλάξει, το οποίο μερικές φορές κάνει και τους στενούς μου συνεργάτες να δυσανασχετούν: το πόσο ασχολούμαι με τη λεπτομέρεια των ζητημάτων της διακυβέρνησης. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα εξακολουθεί να συμβαίνει και την επόμενη τετραετία.
Το 2027 θα μιλάμε για μια τελείως διαφορετική Ελλάδα και αυτή είναι και η φιλοδοξία μου. Δεν έχω την πρόθεση να καταγραφώ ως ένας «διαχειριστής» πρωθυπουργός. Ξέρω ότι μας ανοίγεται μια πολύ μεγάλη ευκαιρία. Ξέρω τι ζητάνε από εμάς οι πολίτες. Πάντα θα μας λένε «πατήστε περισσότερο γκάζι». Και έχω υποχρέωση αυτές τις προσδοκίες να μην τις διαψεύσω. Το 40% που μας ψήφισε, δεν μας ψήφισε αυτή τη φορά επειδή ήθελε να «ξεφορτωθεί» μια προηγούμενη κυβέρνηση. Πιστεύω ότι αυτή η ψήφος είναι μία θετική ψήφος εμπιστοσύνης, η οποία μας ζητάει να τρέξουμε πιο γρήγορα και μάλιστα είναι μια ψήφος που έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα κοινωνική διαστρωμάτωση, με πολύ δυνατά ποσοστά της Ν.Δ. σε ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες όπου δεν είχε ισχυρή παρουσία. Ειδικά αυτό που έγινε στη Δυτική Αθήνα είναι για μένα πάρα πολύ εντυπωσιακό.
Αποδείξαμε ότι είμαστε μία παράταξη με κοινωνικό πρόσημο. Οταν το Πέραμα μας δίνει 37%, αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν μεγάλα προβλήματα νοιάζονται για την προκοπή τους, για τις δουλειές τους, για το περιβάλλον τους και πιστεύουν ότι εμείς μπορούμε να κάνουμε τη ζωή τους καλύτερη. Τελικά αυτή είναι η ουσία της πολιτικής. Και αυτό τελικά κρίθηκε σε αυτή την κάλπη. Ποιοι ασχολούνται με τα πραγματικά προβλήματα. Οι άνθρωποι έχουν έγνοιες.
Και υπάρχει και η τοξικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που απεδείχθη ότι δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματική κοινωνία. Και από αυτή την πλευρά, μακάρι το μάθημα αυτό να το εισπράξουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις. Αν κρίνω από κάποιες δηλώσεις που ήδη ακούω από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, έχω σοβαρές αμφιβολίες ότι έχουν αντιληφθεί τι πραγματικά έχει συμβεί.