Όταν η αισιοδοξία των λίγων κερδίζει την απαισιοδοξία των πολλών.
Του Διονύση Ζακυνθινού
Το 1876 ο πρόεδρος της Western Union Ουίλιαμ Όρτον χαρακτήρισε το τηλέφωνο «παιχνιδάκι», όταν ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ προσφέρθηκε να του πουλήσει την ευρεσιτεχνία του για μόλις 100.000 δολάρια. Όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο Όρτον, «η όλη ιδέα είναι ηλίθια, αφού υπάρχει ο τηλέγραφος και λειτουργεί μια χαρά».
Το 1903 ο πρόεδρος της Michigan Savings Bank συμβούλευσε τον δικηγόρο του, Χένρι Φορντ, να γλιτώσει τις οικονομίες του και να μείνει μακριά από ουτοπίες, αφού «το άλογο θα παραμείνει κυρίαρχο ενώ τα αυτοκίνητα είναι απλά μια περαστική μόδα».
Έναν χρόνο αργότερα, το 1904, η εφημερίδα The New York Times δημοσίευσε ένα επιστημονικό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο ένας διάσημος γιατρός της εποχής επέμενε πως «ο εγκέφαλος του ανθρώπου δεν μπορεί να ταξιδεύει πάνω από 14 χιλιόμετρα την ώρα, άρα το αυτοκίνητο είναι καταδικασμένο».
Και πολύ αργότερα, το 1966, οι τότε ειδικοί, σύμφωνα με το περιοδικό ΤΙΜΕ, προβλέποντας την αγορά του 2000, είχαν καταλήξει στην εκτίμηση ότι τα εξ αποστάσεως ψώνια, αν και θα ήταν εφικτά, δεν επρόκειτο να πιάσουν, διότι οι καταναλωτές, κυρίως οι γυναίκες, θέλουν να ψωνίζουν σε καταστήματα βλέποντας τις βιτρίνες και δοκιμάζοντας τα ρούχα που θέλουν να αγοράσουν.
Κοντολογίς, η ιστορία βρίθει απαισιόδοξων προβλέψεων για καινοτομίες, ανακαλύψεις και εφευρέσεις που έστρωσαν το έδαφος για την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Στις αρχές, λοιπόν, του 20υ αιώνα υπήρχε ένας έντονος σκεπτικισμός, που έφτανε στα όρια του αρνητισμού, για το αυτοκίνητο, όπως ανάλογο κλίμα καλλιεργήθηκε τόσο για το τηλέφωνο όσο και για το αεροπλάνο. Πολλοί ήταν εκείνοι που δεν μπορούσαν να χωνέψουν πώς τεράστιες μηχανές θα πετούσαν στον αέρα.
Στην εποχή μας πολλοί αρνήθηκαν να κάνουν το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, φοβούμενοι ότι είναι επισφαλές, ότι δηλαδή κρύβει μακροχρόνιες επιπτώσεις, στηριζόμενοι στο βραχύβιο διάστημα που παρασκευάστηκε.
Ωστόσο, υπάρχει μια προφανής αντίφαση. Καθώς θεωρούμε δεδομένη τη ραγδαία εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών (το δίκτυο 5G μπήκε πλέον στη ζωή μας) δεν την κρίνουμε εξίσου δεδομένη και ως προς την παρασκευή των εμβολίων. Ναι, είναι γεγονός ότι το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού παρασκευάστηκε μέσα σε λίγους μήνες, όταν άλλα εμβόλια χρειάζονταν στο παρελθόν μια δεκαετία για να αναπτυχθούν. Αλλά μήπως κι αυτή η πρόοδος συμβαδίζει με το πνεύμα της εποχής μας, που τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς;
Είτε μας αρέσει είτε μας ξενίζει κάποιες φορές, ο κόσμος προχωρά και θα συνεχίσει να εξελίσσεται. Κι αυτό το χρωστά στους αισιόδοξους, μολονότι οι απαισιόδοξοι είναι αυτοί που έχουν συνήθως δίκιο.