Ποιος έκανε αυτό το αιχμηρό σχόλιο για το “Survivor”;
Της Νικόλ Μακρή
Αν υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο η ελληνική τηλεόραση έχει πραγματικό ταλέντο, είναι το να μην “αποχαιρετά” ποτέ τίποτα. Ό,τι κάποτε έφερε νούμερα – δεν έχει σημασία πόσο παλιά, πόσο τελειωμένο ή πόσο εξαντλημένο – κάποια στιγμή θα το ξαναδούμε. Ξεσκονισμένο, φρεσκαρισμένο όσο χρειάζεται για να μη φαίνεται παλιό, αλλά και αρκετά ίδιο ώστε να αναγνωρίζεται με την πρώτη ματιά. Το Survivor ανήκει σε αυτή την κατηγορία των formats που, όσο κι αν φθείρονται, αρνούνται πεισματικά να αποσυρθούν. Και φέτος επανέρχεται με μια κεντρική ιδέα που μοιάζει να έχει δραπετεύσει από την εποχή των ελληνικών βιντεοταινιών “Αθηναίοι VS Επαρχιώτες”. Σαν να είμαστε ξανά στο ’90, απλώς με καλύτερες κάμερες και εξοπλισμό.
Η τηλεοπτική στήλη «Λουέλα και Κρουέλα» στο DownTown έσυρε τον χορό πρώτη χαρακτηρίζοντας την ιδέα παλιακή, ταξική και γενικά κουρασμένη. Όχι επειδή δεν υπάρχουν πλέον διαφορές ανάμεσα στο κέντρο και την περιφέρεια, αλλά επειδή η τηλεόραση έχει κάνει κατάχρηση αυτής της θεματολογίας για δεκαετίες. Έχει χτιστεί ολόκληρη μυθολογία γύρω από τον «Αθηναίο» και τον «Επαρχιώτη» — άλλες φορές για γέλιο, άλλες για δράμα, άλλες επειδή δεν υπήρχε τίποτα καλύτερο να γραφτεί. Και σήμερα, που η απόσταση μεταξύ δύο πόλεων έχει γίνει υπόθεση μερικών ωρών, το να ξαναστήνεις show πάνω σε αυτό το δίπολο μοιάζει περισσότερο με αναμάσημα παρά με ιδέα.
Ο Γιώργος Λιανός, που επιστρέφει ξανά στην παρουσίαση, προσπάθησε να χαμηλώσει τους τόνους λέγοντας ότι η λέξη «επαρχιώτης» έχει φορτωθεί άδικα και ότι δεν υπάρχει λόγος να προκαλεί τόσο αρνητικές αντιδράσεις. Εντάξει, δεν είναι παράλογο αυτό που λέει. Αλλά το πρόβλημα δεν βρίσκεται στη λέξη — βρίσκεται στο ότι η παραγωγή έχει δομήσει ολόκληρο το νέο Survivor πάνω σε έναν κοινωνικό διαχωρισμό που κουβαλάει ιστορικά βάρη. Όσο κι αν το περιτύλιγμα είναι ανάλαφρο, το περιεχόμενο δεν μπορεί να ξεγλιστρήσει από το ίδιο του το βάρος.
Και μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει και το θέμα των αριθμών καθότι να θυμίσουμε ο περσινός τελικός έκανε 6%. Σε οποιαδήποτε άλλη τηλεοπτική αγορά, αυτό θα ήταν το τέλος της ιστορίας. Εδώ όμως λειτουργούμε αλλιώς. Αντί για δημιουργική παύση, η παραγωγή απαντάει με… υψηλότερο έπαθλο…250.000 ευρώ, το μεγαλύτερο στην ιστορία του παιχνιδιού. Μια προσπάθεια να πείσουν το κοινό ότι φέτος «παίζεται κάτι μεγάλο». Μόνο που το κοινό δεν κουράστηκε από τα χρήματα — κουράστηκε από την ίδια τη συνταγή.
Ναι, βέβαια, υπάρχουν και οι τεχνικές αλλαγές. Νέοι στίβοι, πιο γρήγορο μοντάζ, καλύτερη σκηνοθεσία. Λογικό… κάπως πρέπει να φανεί ότι κάτι άλλαξε. Αλλά στην πραγματικότητα, το παιχνίδι δεν κρίνεται πια στην παραλία. Το πραγματικό Survivor παίζεται στα social, όπου κάθε καβγάς γίνεται meme πριν προλάβει να ολοκληρωθεί, όπου οι παίκτες αποκτούν «εικόνα» με ταχύτερη ταχύτητα από τα επεισόδια, και όπου το κοινό λειτουργεί σαν αυτόνομο reality show που σχολιάζει, αποφασίζει, καταδικάζει και αποθεώνει μέσα σε λίγα λεπτά.
Και εκεί που λες «ίσως φέτος επιχείρησαν κάτι διαφορετικό», έρχεται το trailer, γεμάτο μεγάλες δηλώσεις: «μια αναμέτρηση που θα γράψει ιστορία», «όλοι ίσοι», «κανένα φαβορί». Ωραία για voice-over, αλλά δύσκολο να σταθούν όταν ξεκινάς ήδη με δύο ομάδες χωρισμένες πάνω σε κοινωνικό δίπολο. Είναι σαν να λες ότι το σπίτι είναι αντισεισμικό ενώ το έχεις χτίσει πάνω σε ρήγμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η παρουσία του Λιανού λειτουργεί ως η μόνη πραγματική σταθερά. Είναι οικείος, συμπαθής και αποτελεσματικός — κι αυτό δίνει μια αίσθηση συνέχειας. Αλλά κανένας παρουσιαστής δεν μπορεί να καλύψει τη φθορά ενός format που εδώ και χρόνια δείχνει να κάνει κύκλους πάνω στον εαυτό του.
Και τελικά, όσο πλησιάζει η πρεμιέρα, το ερώτημα παραμένει ίδιο… όχι αν το Survivor θα κάνει νούμερα, αλλά αν η ελληνική τηλεόραση μπορεί κάποια στιγμή να αφήσει πίσω της την εμμονή στην ανακύκλωση. Γιατί όσο κι αν προσπαθεί το παιχνίδι να παρουσιαστεί ως «μεγάλη επιστροφή», λειτουργεί περισσότερο ως καθρέφτης μιας τηλεοπτικής πραγματικότητας που δυσκολεύεται να αλλάξει, να ρισκάρει και να αφήσει πίσω της όσα έχουν ξεπεραστεί.-
ΟΣΑ ΕΙΠΑΝ Η “ΛΟΥΕΛΑ” ΚΑΙ Η “ΚΡΟΥΕΛΑ”
-Μπορεί να υπάρχει οικονομία στην τηλεόραση, αλλά ανακοινώθηκε πως το νέο έπαθλο για το Survivor, θα είναι 250.000 ευρώ. Το μεγαλύτερο ever. Και η θεματολογία θα είναι ακόμη πιο κουλή. Αθηναίοι-Αθηναίες, και Επαρχιώτες-Επαρχιώτισσες.
-Λίγο παλιό δεν είναι αυτό; Λίγο ταξικό. Λίγο “Λαός και Κολωνάκι”. Λίγο βόρεια προάστια, νότια προάστια. Νόμιζα ότι αυτά τα είχαμε ξεπεράσει. Τελευταία μάς απασχόλησαν σε κάτι ’80s και ’90s ταινίες.
-Στην ελληνική τηλεόραση κάθε ξεπερασμένο, παλιακό, πεθαμένο, ξεχασμένο, concert αναβιώνει.
-Καλά, αυτό δεν είναι καλό. Το προηγούμενο Survivor έκανε τηλεθέαση στον τελικό 6%. Δεν έσκιωσε. Και γενικά, ελληνική τηλεόραση και αναβίωση κακών στερεοτύπων δεν έχει πετύχει.