Της Χριστίνας Τζάνη, BSc Applied Psychology | Psychologist
Το άγχος είναι από τα πιο συχνά συναισθηματικά φαινόμενα της εποχής μας. Αντανακλά την προσπάθεια του οργανισμού να προσαρμοστεί σε ερεθίσματα που βιώνονται ως απειλητικά ή αβέβαια. Όπως σημειώνουν οι Lazarus & Folkman (1984), δεν είναι το γεγονός καθαυτό που μας αγχώνει, αλλά ο τρόπος με τον οποίο το ερμηνεύουμε και το αξιολογούμε.
Σε χαμηλά επίπεδα, το άγχος μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη. Όταν όμως γίνεται χρόνιο, πλήττει τη μνήμη, τη συγκέντρωση, τον ύπνο και τη συνολική ποιότητα ζωής. Ο Barlow (2002) τονίζει πως οι αγχώδεις διαταραχές συνδέονται με υπερεκτίμηση της απειλής και υποεκτίμηση της ικανότητάς μας να την αντιμετωπίσουμε.
Η διαχείριση του άγχους απαιτεί ευαισθησία, κατανόηση και πράξη. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) βοηθά στην αναγνώριση δυσλειτουργικών σκέψεων και στην αντικατάστασή τους με πιο ρεαλιστικές (Beck, 1979). Επίσης, η εξάσκηση στην ενσυνειδητότητα μας επιτρέπει να επανερχόμαστε στο παρόν, χωρίς να παγιδευόμαστε στις φανταστικές απειλές του μέλλοντος (Kabat-Zinn, 1990).
Παράλληλα, ο Porges (2011) μέσω της Πολυβάγκαλ Θεωρίας ( (Polyvagal Theory) δείχνει πως η ενεργοποίηση του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος –μέσω της αναπνοής, της σύνδεσης με άλλους και της αίσθησης ασφάλειας– βοηθά στη ρύθμιση του άγχους. Η σωματική προσέγγιση επιβεβαιώνεται και από τον Van der Kolk (2014), ο οποίος υπενθυμίζει ότι «το σώμα κρατά το σκορ» όταν πρόκειται για το χρόνιο στρες και το ψυχικό τραύμα.
Τέλος, η Neff (2011) προτείνει την αυτοσυμπόνια ως ισχυρό αντίδοτο στο άγχος, ενισχύοντας την ψυχική ανθεκτικότητα με καλοσύνη και αποδοχή του εαυτού.
Το άγχος δεν χρειάζεται να το παλέψουμε – χρειάζεται να το κατανοήσουμε. Όταν το δούμε ως πρόσκληση για εσωτερική φροντίδα, τότε μπορεί να γίνει μονοπάτι αυτογνωσίας και ψυχικής ωρίμανσης.
–Η Χριστίνα Τζάνη είναι Ψυχολόγος, απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Derby, με σπουδές στην Εφαρμοσμένη Ψυχολογία-
Βιβλιογραφία:
• Beck, A. T. (1979). Cognitive Therapy of Depression. Guilford Press.
• Barlow, D. H. (2002). Anxiety and Its Disorders: The Nature and Treatment of Anxiety and Panic. Guilford Press.
• Kabat-Zinn, J. (1990). Full Catastrophe Living. Delacorte.
• Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. Springer.
• Porges, S. W. (2011). The Polyvagal Theory. Norton.
• Van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score. Penguin Books.
• Neff, K. (2011). Self-Compassion. HarperCollins.
