Μια συζήτηση για τη φυσιογνωμία, τις προκλήσεις και το μέλλον της Πάτρας.
Η Ευτυχία Μπάρλου, Γενική Γραμματέας του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, σκιαγραφεί με ευαισθησία και σαφήνεια τη σχέση της με την Πάτρα, μια πόλη που συνδυάζει ανθρώπινη κλίμακα, ιστορικό βάθος και πλούσιο φυσικό τοπίο. Μέσα από τo PatrasVoice.com μοιράζεται σκέψεις για τη γοητεία της ακτογραμμής, την αξία της Άνω Πόλης, τον ρόλο της νεολαίας και τις αλλαγές που μπορούν να αναβαθμίσουν την καθημερινότητα. Με λόγο ουσιαστικό, μας καλεί να δούμε την Πάτρα όπως θα μπορούσε να είναι: ζωντανή, ανοιχτή και έτοιμη να εξελιχθεί.
Συνέντευξη στον Θανάση Παλούμη
Τι σημαίνει για εσάς η πόλη στην οποία ζείτε και πώς θα την περιγράφατε σε κάποιον που δεν την έχει επισκεφθεί ποτέ;
Η Πάτρα είναι μια πόλη χτισμένη σε θάλασσα και βουνό, με μέγεθος ανθρώπινο! Δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να σε κουράζει, ούτε τόσο μικρή ώστε να χάνει τον αστικό της παλμό. Δεν σε ελέγχει και δεν σε τρομάζει. Σου αφήνει χώρο και χρόνο να ζήσεις, να κινηθείς, να εκδηλώσεις τη δική σου ενέργεια. Είναι μια πόλη ενδιαφέρουσα, καθώς μεταμορφώνεται ανάλογα με το τι θα διεκδικήσεις κάθε στιγμή από αυτήν.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας σημείο της και γιατί σας γοητεύει;
Είναι κάθε σημείο δίπλα στη θάλασσα. Με γοητεύει η ακτογραμμή της – δαντελωτή, με μικρούς κόλπους και μορφές που θυμίζουν γλυπτική χειρονομία. Απέναντι της στέκεται η Στερεά Ελλάδα, κι έτσι η ενδιάμεση θάλασσα είναι στιγμές που μοιάζει με λίμνη – ήρεμη, προστατευμένη, οικεία. Όταν όμως γυρίσεις το βλέμμα σου δυτικότερα την βλέπεις να ξεδιπλώνεται προς τον ανοιχτό ορίζοντα. Αυτή η εναλλαγή, ανάμεσα στο εσωστρεφές και το ελεύθερο, είναι που με μαγεύει.
Ποιες αλλαγές τα τελευταία χρόνια θεωρείτε ότι την έχουν κάνει πιο φιλόξενη ή ζωντανή;
Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι πεζόδρομοι, κι αυτό την κάνει σαφώς πιο φιλόξενη για τον πεζό, πιο ανθρώπινη στην κλίμακά της. Παραμένει, βέβαια, ανοιχτό το ζήτημα του κυκλοφοριακού. Μια σωστή λύση εκεί θα μπορούσε πραγματικά να αλλάξει την καθημερινότητα και τον ρυθμό της πόλης. Η Πάτρα διαθέτει ωστόσο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά φυσικού και αστικού τοπίου που θεωρώ ότι δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί ή αναδειχθεί σωστά. Όταν συμβεί αυτό θα αποκτήσει τη δυναμική που της αξίζει.
Υπάρχει κάτι στον αστικό χώρο ή στην καθημερινή ζωή που πιστεύετε ότι θα μπορούσε να βελτιωθεί;
Η πόλη είναι προικισμένη με ένα ιδιαίτερο γεωφυσικό και αστικό τοπίο: ο αστικός ιστός της αναπτύσσεται σε δύο υψομετρικά επίπεδα. Στην Άνω και Κάτω πόλη. Η μποέμ Άνω Πόλη, χτισμένη από αρχαιοτάτων χρόνων στους πρόποδες του τελευταίου λόφου του Παναχαϊκού Όρους όπου δεσπόζει το κάστρο, 53 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, συνδέεται με την Κάτω Πόλη μέσα από ανηφορικούς δρόμους και μια σειρά από κλίμακες που αποτελούν αρχιτεκτονικό τοπόσημο και μνημεία πολιτισμού. Εκεί συναντάς αξιόλογα κτίρια που αφηγούνται την ιστορία της παλιάς πόλης. Παρ’ όλα αυτά, δυστυχώς δεν είναι ιδιαίτερα φροντισμένη. Νεοκλασικά ή αξιόλογα κτίρια παραμένουν ερειπωμένα. Η Άνω πόλη περιμένει υπομονετικά την αναγέννηση της.
Υπάρχει κάποιο κομμάτι της ιστορίας της που σας εμπνέει ή σας αρέσει ιδιαίτερα;
Όποτε παρατηρώ το αρχαίο Ρωμαϊκό Ωδείο, αλλά και τμήματα του υδραγωγείου και του σταδίου, προσπαθώ να την φανταστώ κατά την ρωμαϊκή περίοδο όπου βρισκόταν σε ακμή. Ο ιστορικός περιηγητής Παυσανίας, αναφέρεται στην πόλη ως αξιοζήλευτη ρωμαϊκή πόλη με ιερά και δημόσια έργα εξαιρετικής ομορφιάς. Η περιοχή των Ψηλών Αλωνίων υπήρξε από τις πιο εύπορες συνοικίες, με αρχοντικά, ψηφιδωτά, αγάλματα και συντριβάνια.
Τι ρόλο παίζει η νεολαία και οι φοιτητές στην εξέλιξη και τη δυναμική της;
Η νεολαία και οι φοιτητές είναι ο κινητήριος μοχλός της Πάτρας. Δίνουν ρυθμό, ενέργεια, γεμίζουν τις γειτονιές, στηρίζουν την αγορά. Παρ’ όλα αυτά, η πόλη δεν έχει ακόμη καταφέρει να τους ενσωματώσει ενεργά στη λήψη αποφάσεων και στη διαμόρφωση του δημόσιου χώρου. Αυτό που λείπει είναι περισσότεροι χώροι και ευκαιρίες για να εκφραστούν πιο συλλογικά και να αφήσουν το αποτύπωμά τους στον αστικό χώρο. Αν τους δοθεί αυτό το περιθώριο, μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης ταυτότητας της πόλης. Αν τους εμπιστευτούμε περισσότερο, η Πάτρα μπορεί να εξελιχθεί σε μια πόλη πιο συμμετοχική, πιο δημιουργική, πιο ανοιχτή στο μέλλον.
Αν η πόλη μπορούσε να «μιλήσει», τι νομίζετε ότι θα ήθελε να πει στους κατοίκους της;
Αν η Πάτρα μπορούσε να μιλήσει, νομίζω πως θα έλεγε: “Περπατήστε με. Εξερευνήστε με. Έχω ιστορία, όμορφες γωνιές, θάλασσα και βουνό, γειτονιές με χαρακτήρα και ποικιλία. Μην με προσπερνάτε – αγαπήστε με λίγο περισσότερο, για να σας δείξω όσα σας κρύβω.”
Αν μπορούσατε να ονειρευτείτε το μέλλον της, πώς θα ήταν ιδανικά;
Το ιδανικό μέλλον για την Πάτρα θα ήταν μια πόλη πολύ πιο πράσινη. Μια πόλη συνδεδεμένη ουσιαστικά με τη θάλασσά της και το παραθαλάσσιο μέτωπο της. Μια Πάτρα που θα επενδύει στους νέους ανθρώπους και στις ιδέες τους. Με δημόσιους χώρους γεμάτους δράση, πολιτισμό και δημιουργικότητα. Με την Άνω Πόλη να ξαναγίνεται σημείο αναφοράς, φροντισμένη, ανοιχτή, που αφηγείται την ιστορία της χωρίς ερειπώσεις και σιωπές. Μια πόλη που δεν θα μένει στάσιμη, αλλά θα επιλέγει να εξελίσσεται με τόλμη.■