Ένα ιστορικό χρέος της πόλης, παραμένει ανεκπλήρωτο.
Του Διονύση Ζακυνθινού
Είναι ένα από τα ιστορικότερα κτίρια της Πάτρας. Το συναντάς πηγαίνοντας προς τη Μονή του Προφήτη Ηλία, στο δεξί σου χέρι, απέναντι από το πρώην Στρατιωτικό Νοσοκομείο 409.
Είναι η γνωστή βίλα Λυμπερόπουλου, η οποία βρίσκεται εδώ και χρόνια στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Κτίστηκε στα 1898 και πήρε το όνομά της από τον Πατρινό Αρχιμανδρίτη και θεολόγο Αθανάσιο Λυμπερόπουλο, γόνο εύπορης οικογένειας, ο οποίος σύστησε το ίδρυμα «Άρτος Ζωής». Σ’ αυτό, μετά από τον θάνατο του, κληροδότησε όλη του την περιουσία, μεταξύ άλλων και την εν λόγω βίλα, η οποία θα έγραφε αργότερα τη δική της ιστορία.
Για την έπαυλη Λυμπερόπουλου έχουν ακουστεί πολλές ιστορίες, άλλες φανταστικές, με δόσεις μεταφυσικής και άλλες αληθινές που στηρίζονται σε ιστορικά στοιχεία. Σε κάθε περίπτωση, η ετοιμόρροπη, πλέον, βίλα αποτελεί έναν αστικό μύθο για την αχαϊκή πρωτεύουσα.
Κατά την περίοδο της Κατοχής, πάνω από 200 άτομα, κυρίως νεαρής ηλικίας, φυλακίστηκαν εκεί, ενώ πολλοί από αυτούς εκτελέστηκαν. Κανείς από τους φυλακισμένους δεν κατάφερε να δραπετεύσει από την φυλακή του ναζιστικού καθεστώτος.
Η είσοδος σ’ αυτήν σηματοδοτούσε και τον θάνατο για όποιον περνούσε την (ερμητικά κλεισμένη σήμερα) πόρτα της.
Μάλιστα, εκείνη την περίοδο βρέθηκε κρατούμενος εκεί και ο δημοφιλής ηθοποιός Νίκος Ξανθόπουλος, η οικογένεια του οποίου έμενε στα Αραχωβίτικα. Η έπαυλη Λυμπερόπουλου πήρε έτσι το όνομα «Βίλα 13», λόγω των φρικιαστικών ιστοριών που έχουν ακουστεί και των βίαιων γεγονότων που έλαβαν χώρα εκεί μέσα.
Και κάτω από τη βίλα, στο γειτονικό κτήμα του Μουρτζούχου, στις 4 Δεκεμβρίου 1943, 63 νέοι πατριώτες εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς.
Κι όμως, γι’ αυτόν τον εμβληματικό χώρο, η πόλη δεν έχει καταφέρει να κάνει σχεδόν τίποτα, με εξαίρεση μια απόφαση του 1990 με την οποία χαρακτηρίστηκε «Πάρκο Εθνικής Αντίστασης». Ένα… πάρκο, όμως, που είναι στην πλήρη εγκατάλειψη και η πρόσβαση σ’ αυτό είναι αδύνατη.
Ωστόσο, ας συμφωνήσουμε ότι η ιστορική μνήμη δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι επιλεκτική.
Είναι ηθική υποχρέωση της πόλης η βίλα Λυμπερόπουλου να περιέλθει στην κυριότητα της, να ανακαινιστεί, να αναπαλαιωθεί και να γίνει ένας επισκέψιμος χώρος μνήμης και απόδοσης τιμής σ’ αυτούς που βασανίστηκαν και πέθαναν , αγωνιζόμενοι για την ελευθερία.
Αναμφίβολα, είναι μια παράλειψη που ως πόλη δεν μας τιμά. Και δεν υπάρχουν και δεν χωρούν δικαιολογίες για την εν λόγω αμέλεια. Χωρίς δεύτερη σκέψη, ο Δήμος Πατρέων πρέπει να βάλει στην ατζέντα των διεκδικήσεων του, σε περίοπτη θέση, την παραχώρηση του συγκεκριμένου κτιρίου στην τοπική κοινωνία. Ιστορικοί λόγοι, που άπτονται της συλλογικής μνήμης μας, αλλά και λόγοι αυτοσεβασμού και συλλογικής συνείδησης, το επιβάλλουν.
